Hazırlayan: Fahri Sarrafoğlu
36.Osmanlı Padişahı Sultan VI. Mehmet Vahdettin, Fransa’nın Osmanlı Büyükelçisini kabul töreninde, güven şahadetnamesine kendi tuğrasını atarken şahadetnamenin yanlış yerine tuğrasını vurması sonucu ufak bir kriz çıktı. Zira Padişah’ın gözü yakını görmüyordu ve nereye attığını görememişti.
Uzun zamandır kendisinde bu görme bozukluğu olmasına rağmen bir türlü kimseye söyleyemeyen ve sıkıntı içinde olan Sultan Vahdettin’in bu durumu tüm sarayda ve Babaili camiasında duyularak kısa sürede tüm İstanbul’a yayılmasından endişe eden Mabeyn Kâtipleri, derhal sarayın doktoru Agop Efendi’yi saraya çağırarak acil bir çözüm bulmasını istediler. Agop Efendi, Padişah’ın acilen gözlük takması gerektiğine dikkat çekerek Padişah’a hazırladığı gözlüğü verdi. Böylece büyük bir müşkül ortadan kaldırılmış oldu.
İLK GÖZLÜK TAKAN PADİŞAH VI. MEHMET VAHİDETTİN
Agop Efendi’nin hazırladığı gözlük sayesinde devamlı gözlük takmaya başlayan Sultan Vahdettin, böylece 36.Osmanlı Padişahları içerisinde ilk gözlük takan Padişah unvanını da almış oluyordu. Evliya Celebi Üstadının verdiği bilgiye göre Padişah Yavuz Sultan Selim’de ilk Mercek kullanan Padişah unvanına sahipti. Bu arada Sultan VI. Vahdettin devamlı askeri üniforma giymeyi sevdiğini ve ileri derece de güvercin merakı olduğunu da biliyoruz.
İLK GÖZLÜĞÜ MÜSLÜMAN BİLİM ADAMI BULUYOR
965 yılında dünyaya gelen, dönemin en büyük araştırmacılarından ve İslam fizikçilerinden olan Ebu Ali EL Hasan İbn El Haytam görme optiği ve lenslerle ilgili araştırmalarıyla optik biliminin gelişmesinde önemli rol oynamıştır.Bu gün bizim için optikle ilgili en önemli eser Müslüman Alim El Haytam’ a ait olan “ Kitab’ ül Menazır’dır. Bu eser Ortaçağ’da optik anlayışının temel taşını oluşturmuştur. El Haytam optik ile ilgili çalışmalarını yedi kitapta toplamıştır. Görme bozukluğunu giderme amaçlı gözlüklerin ise, 12 yy. sonları ve 13. yy başında cam endüstrisi gelişmiş olan Venedik‘te kullanıldığı, bugünkü kullanım şekline en yakın halinin İngiliz bilim adamı ve filozof Roger Bacon tarafından yapıldığı bilinmektedir. İlk başlarda gözlük, elle tutulan “lorgnette” denen modeldeyken, daha sonra “kelebek” adı verilen, gözlerin önüne, burun üstüne oturtulan model geliştirildi. “Monokl” denen ve tek gözde, göz çevresi kaslarıyla sıkıştırılarak kullanılan modeller gibi aşamalar geçiren gözlük, 1727 yılında Londra’da Edward Scarlett’in gözlük sapını bulmasıyla bugünkü şekline kavuştu. İlk gözlükçü dükkânı 1783’de Philadelphia’da açıldı. Önceleri elde üretilen gözlük, daha sonra fabrikasyon üretime geçerek maliyetlerinin de düşmesiyle çoğalarak yaygınlaştı. Yaşam kalitesini artırarak görme bozukluklarını gidermesi açısından gözlüğün insanlığın gelişimine oldukça önemli bir katkısı vardır.
ÇİNLİLER NİYE GÖZLÜK KULLANIYORLARDI?
Gözlük ile ilgili araştırma yaparken ilginç bir bilgiye ulaşan Ti Haber, ilk defa bu bilgiyi yine okuyucuları ile paylaşıyor.İlk güneş gözlüklerinin 1430’lu yıllarda Çinliler tarafından kullanıldığını biliyor muydunuz?
Ateşte dumanın isi ile kararttıkları gözlükler görme kusurlarını düzeltmek için değildi. Sanılacağı gibi Güneş’ten korunmak için de değildi. Çinliler başta mahkemeler olmak üzere birçok yerde gözleri görünmesin, düşünceleri göz ifadelerinden belli olmasın diye bu koyu renkli gözlükleri takıyorlardı. Daha sonraları İtalya’dan Çin’e numaralı gözlükler de getirildi ama Çinliler onların da çoğunu iste kararttılar.