Taksim anıtındaki iki Rus generali kim?

Taksim’de 81 yıldır meydanı süsleyen meşhur Taksim Anıtı hakkında ne biliyoruz? Hiç orada yer alan heykellere yakından baktık mı? Acaba Atatürk, İnönü ve Fevzi Çakmak dışındaki diğer askerler kimler?

taksim-ataturk-heykeli-2

Taksim’de 81 yıldır meydanı süsleyen meşhur Taksim Anıtı hakkında neler biliyoruz? Hiç yanına yaklaşıp baktık mı? Acaba Atatürk, İsmet İnönü ve Mareşal Fevzi Çakmak dışındaki diğer askerler kimler? Gelin Taksim Anıtı’na şöyle bir yakından bakalım isterseniz…

100 TÜRK LİRASINA YAPILDI
Cumhuriyet anıtının açılışı 1928 yılında gerçekleştirildi.. Halktan toplanan bağışlar karşılığında  anıtta en büyük bağışı Banca Commercineal İtaliano 600 Türk Lirası  ve Nestle Çikolata Şirketi genel temsilcisi 40 Türk Lirası bağışta bulundu. İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica 18 ay içinde anıtı tamamlarsa 16.500 İngiliz sterlini ücret ödenecekti. Tasarımı İtalyan heykeltraş Pietro Canonica tarafından yapılan anıtın mermerlerinden kullanılan madene kadar hepsi özenle seçilmişti.

ANITTA BULUNAN İKİ RUS GENERAL
İsmet İnönü’nün arkasındaki figür Kızıl Ordu’nun kurucusu olarak bilinen Frunze’dir. (Az sayıda askeriyle Ekim Devrimi’ne yaptığı katkısı ile biliniyor. Yine Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra da efsane olmayı sürdürmektedir. Moskova’daki askeri akademiye adını vermiştir.) Mareşal Fevzi Çakmak’ın arkasındaki ise Sovyet Orduları Başkomutanı Voroşilov’dur. (Cumhuriyetimizin 10. yıl kutlamalarına da katılan Voroşilov II. Dünya Savaşı’nda Mareşal unvanını almıştır.)

indir

NEDEN ORADALAR?
Gerek Kurtuluş Savaşı gerekse Cumhuriyet’in kuruluşunda “Bolşevikler”in maddi ve manevi desteğine bir nebze teşekkür etmek için o iki generalin heykeli oraya konmuştu. 80 yılı aşkın süredir Taksim Meydanı’nda durmasına rağmen birçok kitap, dergi hatta ansiklopedilerde bile o iki generalin ismi yoktu. “Popüler Tarih Dergisi” Ağustos 2002 sayısında, yıllardır saklanan bu gerçeği/sırrı yazdı: Taksim Anıtı’nda, Atatürk’ün arkasında iki Sovyet generali duruyor: General Mihail Vasilyeviç Frunze ve Mareşal Kliment Yefremoviç Voroşilov…

KİM O İKİ GENERAL?

General Mihail Vasilyeviç Frunze, Sovyetler Birliği tarihi içinde önemli bir yere sahipti. Lenin’in özel talimatıyla, olağanüstü elçi sıfatıyla 13 Aralık 1921′de Ankara’ya geldi. Onuruna düzenlenen mitingde yaptığı konuşma büyük etki yarattı. Millet Meclisi’nde konuşma yaptı. Frunze, Mustafa Kemal’le yakın ilişki kurdu. Sakarya cephesini gezdi. 5 Ocak 1922 günü arkasında iyi duygular bırakarak ülkesine döndü.

Mareşal Kliment Yefremoviç Voroşilov 1881 Vernhiy/Ukrayna’da yoksul bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Maden işçiliği yaparak eğitimini zorlukla bitirdi. 1925–1940 arasında Halk Savunma Komiserliği yaptı. II. Dünya Savaşı’nda Leningrad savunmasını yaparak Hitler’in kenti ele geçirmesini önledi. Savaş sonunda mareşalliğe yükseltildi ve 1947′de Politbüro üyesi oldu. 1953-1960 arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanlığı (cumhurbaşkanlığı) yaptı. 1969′da öldü.Mareşal Kliment Yefremoviç Voroşilov’un bizim için önemi ise şuydu:

Ulusal kurtuluş savaşının  sürdüğü yıllarda askeri bilgisiyle savaşın taktik ve stratejisine katkıda bulunması amacıyla Ankara’ya gönderildi.

ANITIN YAPIMI 2.5  YIL SÜRDÜ
Anıtın yapım girişimi 1925’te başladı; 8 Ağustos 1928’de 30 bin İstanbullunun iştiraki ile TBMM Başkanı Kâzım Özalp tarafından açıldı. İstanbul’un ve İstanbullunun Cumhuriyet’e bağlılığını bir şekilde göstermesi gerekiyordu. Çoğunlukla Beyoğlu – İstiklal Caddesi, Karaköy – Bankalar Caddesi ve çevresindeki iş merkezlerinde çalışan Musevî ve İsevî vatandaşlar tedirgindi. Bu zenginler, yanlarına Türk iş adamlarını da alarak mevcut statülerini korumak ve yeni rejime sahip çıkmak adına Taksim’e Kurtuluş Savaşı’nı ve Cumhuriyet’i simgeleyen bir anıt yapmak üzere bağış kampanyası açtılar. Bu kampanya, basının da teşviki ile tüm İstanbulluları sardı. Teşebbüsü, devlet de teşvik etti. İstanbul milletvekili Hakkı Şinasi Paşa başkanlığında kurulan komisyon, makbuz bastırdı ve halktan bağış topladı. Bu arada meydan ve çevre düzenlemesi için de belediye bütçesinden harcama yapıldı.

image00115

ANIT SAYESİNDE TAKSİM MEYDAN OLDU
O zamanın Taksim’i meydan falan değildi. Taksim, ismini Bentler’den gelen suları semtlere taksim eden (bölüştüren) maksem tesislerinden almıştı. 1925 – 26 yılları İstanbul’unu gösteren Pervititch haritalarından gördüğümüz kadarı ile Taksim; İstiklal Caddesi – Surp Agop (Elmadağ) – Pangaltı – Şişli yolu ile Sıraserviler – Gümüşsuyu yollarının kavşağı bir dört yol ağzı durumunda idi. Bir de 1940’ta yıktırılan Topçu Kışlası vardı. Dikilen anıt sayesinde Taksim kavşağı meydan hüviyetine kavuştu. Çevre düzenlemesi ve anıt kaidesi İtalyan mimar Guilio Mongeri tarafından yapıldı. Meydan düzenlemesi daire formunda idi. Anıt bu dairenin merkezinde yer aldı.

taksim-cumhuriyet-anitindaki-hata_336205

VE ANITTAN DETAYLAR
Mongeri anıtın kaidesini adeta bir bina gibi düşündü. Altında heykelleri barındıran ve dört cephesinde sivri kemerler bulunan bir anıt inşa etti. Bu sivri kemerlerle oryantalist ve geleneksel Türk mimarisine gönderme yapmış oluyordu. Kaidenin iki yan cephesine birer havuz ve çeşme yaptı ise de buradan hiçbir zaman su akmadı. İnşaatta pembe renkli Suza ve yeşil renkli Trantino İtalyan menşeli mermerler kullandı. Dört cepheli kaidenin kuzey yüzünde Kurtuluş Savaşı, güney yüzünde Cumhuriyet Türkiye’si canlandırılmıştır. İki yan cephede sancağı dalgalandıran Türk askeri vardır. Kurtuluş Savaşı’nı canlandıran cephede, başında kalpağı ile savaş giysili askeri üniforması içinde Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Kocatepe’deki pozu canlandırılmıştır. Yanında piyadesi ile, süvarisi ile, topçusu ile kahraman askerleri yer alıyor. Bir de savaşın lojistik destekçisi fedakâr Türk kadını yere bağdaş kurmuş savaşı izliyor. Cumhuriyet Türkiyesini canlandıran cephede, ortada modern sivil giysiler içinde Mustafa Kemal Atatürk,  sağ yanında yine sivil giysili İsmet İnönü sol yanında askerî üniforma içinde zamanın Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak ve iki asker daha var. Arka planda kadın – erkek, köylü – kentli, asker – memur – işçi – çiftçi Türk milletinden 8 figür yer alıyor…

 

 

“Taksim anıtındaki iki Rus generali kim?” üzerine 2 yorum

    • Kurtuluş savaşında senin sülalen telef olmasın diye , vatanını ingilizler, yunanlılar kapmasın diye bize yardım eden Rusların heykeli dikilmiş de teşekkür mahiyetinde ..niye zoruna gitti ? Ruslar, Atatürkün, Türk milletinin yanında yer alırken, dedelerin ise ingilizlerin yanında yer alıyordu.

      Cevapla

ali için bir cevap yazın Cevabı iptal et