Osmanlı’da ilk “korsan kitap” basımının ilginç hikayesi….

Osmanlı’da ilk korsan kitap ne zaman basıldı?

 Hazırlayan: Fahri Sarrafoğlu

Günümüz dünyasında korsan kitap basımını sık sık duyuyoruz ama bundan yüzyıllar önce de hem de Osmanlı İstanbulunda da korsan kitap basıldığını biliyor muydunuz? Üstelik bu korsan kitabın bir de padişah tarafından taltif edildiğini…..Evet, tarihte neler yaşandı kısaca şöyle bir bakalım:

indir

PADİŞAH 3.MEHMET’İN KİTAP YAZILSIN FERMANI
Padişah 3.Mehmet “tuhaf hikâyeler” adıyla hiç duyulmamış daha önce bilinmeyen bir hikâye kitabının basılmasını ister. Bunun üzerine Ulemadan Cenane Efendi bu işle görevlendirilir. Her gün yeni bir hikâyeyi önce yazar sonra günlük olarak bunu Müzehhipe götürerek resmedilmesini sağlar. Böylece hikâyeler günlük olarak gelir ve 30 hikâye olunca ortaya ilk defa güzel bir kitap çıkacaktır. Ama Padişahın Dalkavuğu olan Derviş Eğlence ise bunu haber alır almaz doğru Müzehhibe gider ve yalvar yakar oradan tezhibi yapılan hikâyeleri görür. Böylece günlük olarak Cenane efendinin getirdiği hikâyeleri oradan okur. Daha sonra ise bu hikâyeleri sanki kendi hikâyesiymiş gibi gider padişaha anlatır… Bunun içinde tabii ki padişahtan bol bol ihsanlar alır.

images

DÜŞÜK TELİF MÜELLİFİ ŞAŞIRTIYOR
Cenane Efendi, kitabın yazım ve tezhip işi bitince doğru Padişah’a sunar ve bu tuhaf hikâyelerin ilk defa kendileri tarafından okunacağını söyler. Ama padişah kitaba bakar ki bunlar daha önce Dalkavuk Derviş Eğlence’nin anlattığı hikâyelerin aynısıdır. Yüzü ekşir ve müellife beklediğinin çok altında bir ihsan yapar. Tabii buna çok şaşıran Müellif Cenane Efendi doğru o dönemin Vezir-i Azamı Gazanfer Ağa’ya giderek yeminler eder, ilk defa bu hikâyelerin kendisi tarafından yazıldığını söyler. Gazanfer Ağa kısa bir tahkikattan sonra bunun Dalkavuğun başının altından çıktığını anlar ve olayı Padişah 3.Mehmet’e olduğu gibi aktarır. Padişah bu işe hem kızar ve hem de şaşırır. Zira ortada bir onca emeğin ihlali söz konusudur ve yanlış bir taltif söz konusudur. Şaşırır Dalkavuğun böyle bir şeyi haber alıp müzehbibi ayarlaması ve sonra da gelip bunu kendi hikâyesiymiş gibi anlatması… Böylece tarihte bir kitap daha basılmadan önce korsanı piyasaya çıkmış oldu.

Sonuç mu ,Padişah Cenane Efendi’nin gönlünü alır…..

Yorum yapın